غلبه بر مدرسه هراسی
مدرسه هراسی اصطلاحی است که یک اختلال اضطرابی را در کودکانی که یک ترس غیر منطقی و مداوم از رفتن به مدرسه دارند را توصیف می کند. رفتار این ها با بچه های تنبل و بی مسئولیت که نگران دیر شدن مدرسه نیستند متفاوت است. بچه هایی با مشکل مدرسه هراسی ، می خواهند که در ارتباط نزدیک با والدینشان بمانند در حالی که یک کودک تنبل و بی مسئولیت نیستند. بچه های دچار مدرسه هراسی، اغلب احساس نا ایمنی دارند و نمی دانند چطور با این احساسات مقابله کنند. این بچه ها مضطرب به نظر می رسند و اضطرابشان گاهی به بیماریهای جسمی تبدیل می شود، حتی در حین فکر کردن به مدرسه هم ممکن است این حالت ها برایشان پیش آید.
اضطراب جدایی طبیعی، معمولا بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی رخ می دهد. بچه های این سن وقتی از والدینشان جدا می شوند ممکن است رفتار چسبندگی، گریه و بدخلقی از خود بروز دهند. با این حال بعضی از بچه های بزرگ تر به سخت دور شدن از والدین و خانه ادامه می دهند. والدین این بچه ها معمولا توجه و عشق به فرزندانشان دارند اما ممکن است فزون مراقبتی عمل کنند یا حمایت بیش از اندازه اعمال کنند در نتیجه کودک دچار عدم اعتماد به نفس و عدم توانایی حضور در مدرسه می شود. احتمال ابتلا به مدرسه هراسی معمولا در بچه های تک فرزند، فرزندان آخر یا آنها که به یک بیماری خاص مبتلا هستند، بیشتر می باشد.
به هر حال والدین باید نسبت به ترس های غیر منطقی، نگرانی ها ، حالت های افسردگی و یا دردهای مزمنی که فرزندشان در مواجهه با مدرسه بروز می دهد حساس باشند.
علائم مدرسه هراسی:
- سردرد، معده درد، حالت تهوع، بیرون روی و سایر شکایات و دردهای جسمانی بدون این که دلیل و بیماری جسمی ای درکار باشد.
- چسبندگی و وحشت در صورت جدا شدن از والدین.
- ترس از تاریکی یا تنها ماندن در اتاق.
- مشکلات به خواب رفتن و کابوس های شبانه.
- ترس های اغراق آمیز از حیوانات، هیولا، مدرسه و…
- نگرانی مداوم از ایمنی و سلامت خودش و دیگران.
در هر حال وقتی به دنبال دلایل مدرسه هراسی هستیم لازم است مسائل محیط خانه و مدرسه، هر دو بررسی شوند.
مسائل محیط خانه که منجر به مدرسه هراسی می شوند مثل:
- تجربه ی تغییرات خانوادگی مثل، جا به جایی، بیماری، طلاق، مرگ، افسردگی ، مشکلات مالی و…
- غیبت طولانی از مدرسه به خاطر بیماری.
- لذت از توجه و محبت افراطی والدین در زمانی که کودک در منزل است.
- وجود والدین فزون مراقبتی و فزون حمایتگر که دیدگاهِ ((دوری از والدین حطرناک است )) را تقویت می کند.
- نگرانی از این که ، زمانی که در مدرسه است کسی به اعضای خانواده آسیب برساند.
- نگرانی ازاین که وقتی در مدرسه است در محل خانه شان، دعوا در محل، سیل، آتش سوزی، زلزله و … اتفاق بیفتد.
مسائل محیط مدرسه که منجر به مدرسه هراسی می شوند مثل:
- ترس از انتقاد، مقابله، تمسخر و تنبیه توسط معلم یا دیگر اولیای مدرسه.
- مشکلات یادگیری مثل، ترس از خواندن با صدای بلند، امتحان دادن، نمره پایین گرفتن، سوال جواب دادن یا اجرا روی صحنه.
- ترس از این که در آزمون نمره کامل نگیرد.
- حساسیت نسبت به بعضی فعالیت های خاص مثل، خواندن یک شعر خاص، انجام یک بازی خاص، غذا خوردن در یک فضای خاص از مدرسه، عوض کردن لباس برای کلاس ورزش در حضور دوستان.
- عملکرد ورزشی ضعیفی دارد، یا آخرین نفر برای یک تیم انتخاب می شود یا به دلیل عملکرد ضعیف مورد تمسخر قرار می گیرد.
- ترس از اذیت شدن به خاطر ظاهر، لباس، قد، وزن و…
- ضعف در ارتباط و تعاملات اجتماعی.
- در راه مدرسه یا سرویس مورد قلدری بچه ها قرار گرفته است.
- تعویض مدرسه.
- برای استفاده از سرویسهای بهداشتی مدرسه با مشکل رو به رو است.
- حساسیت نسبت به تهویه کلاس، ظاهر کلاس و…
معمولا مدرسه هراسی خیلی به طول نمی انجامد مخصوصا که اگر والدین به حضور کودک در مدرسه اصرار کنند و ثابت قدم باشند، اما اگر به هر دلیل مشکل طولانی شد والدین باید با اولیای مدرسه صحبت کنند تا همگی عکس العمل های یکپارچه ای داشته باشند. مسائل کودک مبتلا به مدرسه هراسی باید سریع بررسی شوند تا ترس کودک کاهش یابد.
والدین چه کارهایی می توانند انجام دهند؟
- با مراجعه به پزشک مطمئن شوید که آیا کودک دچار یک مشکل فیزیولوژیکی هست یا خیر؟
- به حرف های کودک راجع به مدرسه گوش دهید تا سرنخ هایی راجع به دلیل مدرسه هراسی پیدا کنید.
- با معلم، مشاور و روان شناس مدرسه صحبت کنید و این نگرانی را درمیان بگذارید.
ایده هایی برای تغییر در مدرسه:
- معلم یا مشاورمدرسه یک رابطه ی دلسوزانه با کودک برقرار کنند.
- ترتیبی دهید تا یکی از کارکنان مدرسه به والدین کودک سلام کند و کودک را به کلاس ببرد.
- برای تقویت اعتماد به نفس کودک، روی نقاط قوتش کار کنید و فرصت هایی را برای برتری داشتن فرزندتان ایجاد کنید.
- فعالیتهای لذت بخش و استرس زایش را پیدا کنید.
- شرایطی را که ممکن است قلدری توسط دیگر بچه ها اتفاق بیفتد کشف کنید.
- کودک را داخل گروه های دوستی قرار دهید و از مشاور مدرسه به عنوان تسهیل گر در این امر کمک بگیرید.
- تکالیف کلاس را جوری تنظیم کنید که با مهارت ها و توانایی های کودک هماهنگی داشته باشد.
- اگر کودک دچار ضعف در یادگیری است آن را در برنامه آموزش های ویژه قرار دهید.
- از جایزه های کوچک استفاده کنید.
به یاد داشته باشید، بسیاری از مسائل و اختلالات کودکان در سن کم قابل درمان هستند و بخشی از آن ها در بزرگسالی غیر قابل درمان. همین الان اقدام کنید.
جهت مشاوره در جهت تشخیص یا درمان اختلالات مربوط به کودکان و آموزش والدگری (فرزندپروری) می توانید در ساعت های اداری با شماره تلفن ۰۹۱۹۷۹۰۳۱۲۷ تماس حاصل فرمائید.
چند اصل اولیه در مورد فرزندخواندگی
قبلیوقتی کودک داخل لگن مخصوص خودش مدفوع نمی کند!!!
بعدی